De Meerpaal
De Meerpaal
De Meerpaal
Vernieuwbouw van een icoon van de twintigste-eeuwse architectuur
Hét icoon van Van Klingeren
De Meerpaal is het gebouwde manifest waarmee architect Frank van Klingeren in 1967 stelling nam tegen de vergaande functiescheiding van het Modernisme. Hij bracht niet alleen uiteenlopende activiteiten bij elkaar in één gebouw, maar zag er ook bewust van af om ze binnen dat gebouw van elkaar te scheiden; zijn Meerpaal was boven alles “een instrument waarbinnen van alles kon gebeuren” - van volleybalwedstijd tot kerkdienst, van anti-discriminatiebeurs tot TV-uitzending – en een hart voor de nieuwe stad Dronten. In de praktijk hield deze opzet helaas maar kort stand; na een eerdere verbouwing in 1987, waarbij het open karakter van het gebouw grotendeels verdween, besloot de gemeenteraad van Dronten eind jaren negentig de Meerpaal te slopen, omdat het complex niet meer zou voldoen aan de eisen van de tijd.
Sloop vs. prominent protest
Het besluit tot sloop viel niet in goede aarde bij de bewoners, die het gevoel hadden dat ‘hun’ Meerpaal ze ontnomen werd. Ook leidde de beslissing van de gemeenteraad tot protest uit de architectuurwereld én van de toenmalige minister van VROM, Jan Pronk. In overleg met de rijksbouwmeester werd daarom een aanbesteding uitgeschreven voor een nieuwe Meerpaal als theater/muziekschool met creativiteitsruimtes en een vergadercentrum, waarbij de mogelijkheid om het bestaande gebouw te behouden, werd opengehouden.
‘De Meerpaal terug aan de inwoners van Dronten'
Het winnende ontwerp, van atelier PRO, ging uit van verbouwing en gedeeltelijke nieuwbouw in plaats van sloop. Zo bleef de Meerpaal traceerbaar als beeldmerk van de Nederlandse architectuur uit de tweede helft van de twintigste eeuw, zij het aangepast aan de huidige stedenbouwkundige situatie en gericht op het gebruik van nu. In de vernieuwde Meerpaal is onder meer ruimte voor een bibliotheek, een muziekschool, een theaterzaal en een bioscoop; wat altijd gebleven is, is de functie als ontmoetingsplek, als hart van Dronten.
'Een voorbeeld van cultuurhistorisch besef'
Ook in het ontwerp van atelier PRO was de integratie van functies hét centrale uitgangspunt – maar dan wel zo, dat die functies elkaar niet in de weg zitten. Karakteristieke elementen uit het ontwerp van Van Klingeren zijn weer zichtbaar gemaakt: de glazen doos, het door zes stalen kolommen gedragen dak en het ‘ei’, het ovale volume van de voormalige theaterzaal. Dit ovale volume is nu een gesloten bioscoop met bovenop een terras dat via loopbruggen, als een soort knooppunt, de verschillende functies binnen het gebouw met elkaar verbindt. Nieuwe toevoegingen, zoals het theater, de muziekschool en de bibliotheek, staan - geheel in de geest van het oorspronkelijke gebouw – als losse blokken rond het overdekte en enigszins verdiepte binnenplein. Het gehandhaafde dak van Van Klingeren zorgt als vanouds voor de visuele eenheid en samenhang. Stedenbouwkundig zijn het complex en het oorspronkelijke plein samengevoegd tot één geheel; het nieuwe overdekte plein heeft een glazen wand die bij mooi weer kan worden opengeschoven.
Nieuwe bouwdelen, zoals het theater, de muziekschool en de bibliotheek, staan - geheel in de geest van het oorspronkelijke gebouw – als losse blokken rond het overdekte en enigszins verdiepte binnenplein. Het gehandhaafde dak van Van Klingeren zorgt als vanouds voor de visuele eenheid en samenhang.
De duurzaamheidsmaatregelen in dit project hebben geleid tot een gemiddelde GPR score van 8.1
