MFA Zuiderkwartier & GGZ, Tilburg

Compleet buurtprogramma


als klein dorp aan de brink

MFA Zuiderkwartier & GGZ, Tilburg

Tilburg is in grootte de zesde stad van Nederland. Schapendorpen groeiden in de loop der eeuwen aaneen tot een aanzienlijke wolstad, die zich de laatste decennia ontpopte tot een moderne universiteit- en industriestad. Bij deze transformatie hoort een revitalisering van verouderde woonbuurten, waaronder de Zeeheldenbuurt.


Het bureau De Zwarte Hond maakte hiervoor een stedenbouwkundig plan, dat voorziet in het scheppen van gevarieerde woonmilieus rond een nieuw hart, pal naast de vertrouwde kerk. Om dit hart betekenis te geven, is er een door atelier PRO ontworpen Multifunctionele Accommodatie (MFA) aan toegevoegd. Tevens is het stratenpatroon ter plaatse van de MFA verbreed tot een brink, zodat de belangrijkste buurtwegen uitkomen op het hart en even zo vele zichtlijnen.­­

De MFA vormt met de kerk, de naastgelegen pastorie en het voormalige zusterhuis een stedenbouwkundig en functioneel geheel. Het gebouw is L-vormig en samen met het zusterhuis en een muur omsluit ze een groene hof. Hoewel de hof omsloten is, bieden doorzichten en grote openingen tussen de gebouwen spannende doorkijkjes naar de achterliggende groene speeltuin.


Er stond nogal wat op het programma van de MFA: een compleet wijkcentrum, peuterzaal, een basisschool met dertien klassen, woningen en voorzieningen voor mensen met een beperking en zelfs een psychiatrisch gezondheidscentrum (GGZ). Dit hele scala aan functies is in het gebouw gerangschikt als in een dorp, waar ieder zijn weg weet te vinden naar de eigen stek en intussen allerlei 'mededorpsbewoners' tegenkomt.


Via een totaal transparante foyer bij de hoofdingang betreedt men een openbaar binnenplein. Van hieruit lopen ‘straten’ en ‘stegen’ naar links en rechtdoor, naar boven en naar beneden, richting eigen plek. Gangen gaan over in bredere ruimten en versmallen of verhogen zich dan weer. Bruggen verbinden verschillende functies: de gebruikers zijn nooit alleen op weg, maar ieder heeft wel een eigen bestemming. Onderweg ondervinden de voetgangers een weldadige ruimtelijkheid, gecreëerd door zijlicht en uitzicht.

Architectonisch is de combinatie van zelfstandige functies en gemeenschappelijkheid vormgegeven door het gebouw van binnen en van buiten uit te hollen dan wel ‘aan te vreten’. De hierdoor ontstaande, wit geaccentueerde, holten en inkepingen zijn verbonden met een vernuftig gangen- en trappenstelsel. Hierdoor wemelt de MFA van onvermoede ruimtelijke hoeken en gaten.

Atelier PRO ontwierp ook de tegenoverliggende appartementengebouwen.

  • Petra Appelhof
    avondbeeld
  • Petra Appelhof
    avondbeeld
  • Petra Appelhof
    gevel bij nacht
  • Petra Appelhof
    gevel aan straatzijde
  • Petra Appelhof
    gevel aan plein
  • Petra Appelhof
    speelplein
  • Petra Appelhof
    plein tussen woningen en MFA
  • Petra Appelhof
    Gang
  • Petra Appelhof
    info Balie
  • Petra Appelhof
    boven aan de trap
  • Petra Appelhof
    trappen
  • Petra Appelhof
    Gang
  • Petra Appelhof
    klaslokaal
  • Petra Appelhof
    balustrades
  • Petra Appelhof
    Gang
  • Petra Appelhof
    gevel
  • Petra Appelhof
    ggz exterieur
  • Petra Appelhof
    aan plein
  • Petra Appelhof
    grote ramen veel licht
  • De Zwarte Hond
    situatie
  • atelier PRO
    Situatie