Vakcollege Eindhoven & Aloysius De Roosten, Eindhoven

Fris en hedendaags


renovatie en uitbreiding als impuls voor wijk

Vakcollege Eindhoven & Aloysius De Roosten, Eindhoven

Al van verre zie je de markante verschijning van de voormalige Tweede Technische School uit de Wederopbouwperiode aan de Eindhovense Ring. Dichterbij komend zie je aan weerszijden van dit karakteristieke 4-laagse gebouw, twee markante nieuwe gebouwdelen “hun nek uitsteken”, die nieuwsgierig maken naar wat zich afspeelt achter de hoogbouw. De opgave was om hier twee middelbare scholen samen te huisvesten in een bestaand schoolcomplex inclusief nieuwbouw, met behoud van hun eigen identiteit: Aloysius de Roosten & Vakcollege Eindhoven. 

Een van de eerste ambachtsscholen in Nederland
Eindhoven kende een enorme bloeitijd in de vijftiger jaren door toenemende groei van Philips en DAF. Huub van Doorne, oprichter van DAF en tevens bestuurslid van deze Tweede Technische School Eindhoven, maakte zich sterk voor een scheiding tussen theorie -en praktijklokalen. Door introductie van de schoolwerkplaats was een van de eerste ambachtsscholen van ons land geboren. Het oorspronkelijke complex is in 1952 ontworpen door het bureau Geenen & Oskam, en bestaat uit een 4-laags gebouw bestemd voor theorie, 9 praktijkhallen en enkele bijgebouwen. 

Eigen identiteit
Aloysius De Roosten & Vakcollege Eindhoven zijn nadrukkelijk twee scholen met eigen onderwijsvisies en eigen leerlingen populaties van elk circa 400 leerlingen. Ze hebben een eigen gebouw, een eigen plein en entreegebied. Het onderwijs van Aloysius de Roosten speelt zich af rondom vier inspiratielabs met daaromheen vier klaslokalen. Labs waar het draait om ontdekken, onderzoeken, oplossen en samenwerken. Vakcollege Eindhoven is een school waar vakmanschap hoog in het vaandel staat. De bestaande praktijkhallen zijn hier bij uitstek geschikt voor. 

Synergie
In de nieuwbouw is een centrale kern waarin beide scholen functies delen zoals bijvoorbeeld een centrale administratie, een gemeenschappelijke keuken, een grote gemeenschappelijke teamruimte en twee aula’s die in elkaar overlopen. De beide scholen zijn in feite vriendschappelijke buren.Daarnaast zijn er diverse onderwijsruimten die door beide scholen gebruikt worden: bv kunst- & cultuurruimtes, en technieklokalen. Mogen er in de toekomst andere inzichten en/of onderwijsvisies in deze zijn, dan zal het complex ook als één gebouw zijn te gebruiken.

Fris en hedendaags met behoud van oorspronkelijk karakter
Dit type gebouwen uit de Wederopbouwperiode, dat tot voor kort voor sloop in aanmerking kwam, heeft gelukkig een sterke herwaardering ondergaan. Bij het renoveren van het 4-laagse gebouw en de praktijkhallen is telkens de afweging gemaakt ‘oorspronkelijk en dus behouden’ of ‘functioneel ten behoeve van hedendaags onderwijs’.  
Voorbeelden van behoud van karakteristieke elementen zijn de sierbetonnen borstweringelementen, prachtige Solnhofer vloertegels, bestaande stalen trappen in de praktijkhallen en natuurlijk het beeldhouwwerk 'Smid met leerling' van Willy Mignot uit 1959. Bestaande stalen kozijnen daarentegen zijn vervangen vanuit thermisch oogpunt maar vervolgens wel met behoud van het bestaande lijnenspel.

Een ander onderdeel zijn de lichtkappen van de praktijkhallen. Door te hoge warmtelast en lekkages waren hier systeemplafonds onder gehangen. Er zijn nieuwe dakkappen gekomen met beperkt glas op de gewenste oriëntatie zijde. Tot slot zijn de gesloten metselwerk koppen van het 4-laagse gebouw op maaiveld vervangen door glazen puien. Hierdoor wordt de prachtige betonnen tafelconstructie beter zichtbaar, maar deze ingreep is niet oorspronkelijk. 

Aula als parel tussen bestaand & nieuw
Zoals gezegd spelen bij renovatie diverse afwegingen een rol. Naast de beperkingen, met name in de functionaliteit, zijn er de cadeautjes. De aula’s hebben een centrale plek gekregen op de grens van bestaand en nieuw. De oorspronkelijke buitengevel van karakteristieke verticale gevelkolommen en grote glazen puien is binnen gevel geworden. Hier is een lichtstraat over de volledige lengte gemaakt en speelt de zon gedurende de hele dag haar spel.

Footprint en stedenbouwkundige inpassing
Het 4-laagse bestaande gebouw blijft met zijn krachtige historische uitstraling verantwoordelijk voor de uitstraling naar de ringweg. Door zijn hoogte fungeert het als een geluidbuffer naar het gebied erachter. Het nieuwe gebouw heeft zich op originele wijze genesteld in de buurt, wat te zien is aan de vorm van de footprint. Die heeft te maken met de stedenbouwkundige opzet en de richting en verdraaiingen van bestaande straten. De gevels volgen niet de rooilijnen maar liggen juist terug waardoor nieuwe ruimtes voor pleinen zijn ontstaan. Maar ook omdat twee gebouwkoppen zichtbaar gemaakt moesten worden. Zo kunnen zo´n 400 leerlingen rustig de school binnenkomen. Door juist de 5x2 praktijkhallen die het verst gelegen zijn te handhaven, wordt de nieuwbouw tussen de bestaande bouw gefixeerd. Die ruimtes creëren ook afstand tussen de bestaande bouw en de nieuwbouw.

De vernieuwde school geeft een impuls aan de beleving van de gehele wijk. 


Het ontwerp bevat de architectuur en het interieur

Publicaties

Dirk Roosenburgprijs 2017 #10 p45
Architectenweb 2016 p 40-45
Architectenweb
Archidat Bouwformatie
ArchitectuurNL
Stedebouwarchitectuur
Bouwwereld
Gezondescholen
StratummerViegajournaal
IVVD (Instituut Voor Vastgoed en Duurzaamheid)


Lees ook de blogs/studies  
Meerwaarde van renovatie van deze scholen
De oplevering
De school als BIM pilot project
The Perfect Schoolday. Experience design, door Marlies Bielderman
De opening

 

 

 

 

  • School anno 1953 en 2016
  • Aloysius de Roosten (fotografie Jan Paul Mioulet)
  • Vakcollege Eindhoven (fotografie Jan Paul Mioulet)
  • Vakcollege Eindhoven (fotografie Jan Paul Mioulet)
  • Jan Paul Mioulet
    Hal met lockers (fotografie Jan Paul Mioulet)
  • Jan Paul Mioulet
    Aula (fotografie Jan Paul Mioulet)
  • Jan Paul Mioulet
    leerplein (fotografie Jan Paul Mioulet)
  • Jan Paul Mioulet
    Praktijklokaal (fotografie Jan Paul Mioulet)
  • Praktijklokaal (fotografie Jan Paul Mioulet)
  • Trap (fotografie Jan Paul Mioulet)
  • Trap bestaand gebouw (fotografie Jan Paul Mioulet)
  • Jan Paul Mioulet
    Tentoonstellingskasten (fotografie Jan Paul Mioulet)
  • Behouden onderdelen
  • Situatie