Kun je met ijs je huis verwarmen?

Solareis, solareis.nl , organiseerde een congres over de ijskelder als verwarmings- en koelingsoplossing.

Elke keer als ik het antwoord op de vraag geef: 'kun je met ijs verwarmen?' moet ik mezelf weer overtuigen. Ja, dat kan of natuurkundig correcter; ja zo werkt het. Het is alleen zo tegengesteld aan je gevoel terwijl we het thuis elke dag meemaken. De koelkast is aan de achterkant warm en van binnen koud; met andere woorden als ik kou maak, maak ik ook warmte. Dat is ook natuurkundig weer helemaal normaal voor ons.

Hoe werkt dat dan? Het gaat natuurlijk niet zonder energie toe te voegen. Het gebeurt alleen binnen kleiner temperatuurbereik en met een simpeler groot opslagsysteem. Daarnaast is de kans om dichtbij een autarkisch verwarming te kunnen komen groter.
Er zijn drie belangrijke elementen naast de vloerverwarming:
een betonnen waterput, liefst rond met slangen erin;
een warmtepomp; en als laatste een luchtcollector.

Aan het eind van de zomer begint het proces. Met behulp van de warmtepomp wordt het water in de waterput bevroren door er warmte uit te halen. Bij de sprong van vloeibaar naar vast (bevroren) is er heel veel energie nodig en kan er dus heel veel energie opgeslagen worden. Die warmte die vrij komt stop je in je gebouw. Dit systeem kost energie, maar omdat het met een warmtepomp gaat, met een efficiëntie van 300%  tot 700% blijft het toch iets van de wonderbaarlijke vermenigvuldiging houden.

Voor de relatieve leek nog even het principe van de warmtepomp. De warmtepomp perst vloeistof samen waardoor de warmte ook samen geperst wordt. Binnen een kleiner volume moet de temperatuur wel stijgen. Die warmte stop je in het gebouw.
Dit proces kost natuurlijk energie maar doordat de warmtepomp een hele hoge efficiëntie heeft van een factor 4 tot 7 kost het zeer weinig energie. Als ik er 1 kwh uur in stop kan ik er 4 tot 7kwh uit halen. Je maakt dus in feite niet 4 tot 7 maal zo veel energie, je perst iets waar  je veel van hebt op een onbruikbare temperatuur samen tot minder met een bruikbare temperatuur.

In de zomer is het principe eenvoudiger. De warmtepomp doet niets, het water wordt wel rondgepompt in het gebouw om het te koelen en als dat niet voldoende is wordt het door de luchtcollector gepompt. Dat is nodig om aan het begin van de winter weer met een bak water te kunnen beginnen. Ook dit kost weer een beetje energie ivm het rondpompen van vloeistof. De koeling is op dat moment zeer goedkoop.

Dan spring ik even terug naar de winter. Op het dak liggen de luchtabsorptieslangen. Op die momenten, dat de temperatuur in de winter buiten hoger ligt dan de temperatuur in de waterput, haal je je warmte uit de lucht omdat de temperatuursprong die nodig is om er wat aan te hebben dan kleiner is.

Wat maakt dit systeem nu anders dan een wko systeem?
Het principe is niet veel anders. Op het gebied van toepasbaarheid, beheersbaarheid, voorspelbaarheid echter wel. Omdat er een gesloten put wordt gemaakt is er geen gevaar dat de bodem ongeschikt is. Er is ook geen bijzondere vergunning voor nodig, anders dan een bouwvergunning. De put kan in een tuin of onder een parkeerplaats of zelfs onder je gebouw, mits er maar een putdeksel is voor inspectie. Er zijn ook geen jaarlijkse rapportages voor de provincie nodig.
De bak met ijs is zeer goed beheersbaar. Er is geen gevaar voor onbalans omdat in de zomer er altijd voldoende warmte en tijd is om de bak met ijs te ontdooien. De waterput is ook veel beter voorspelbaar dan opslag op 150 meter diepte. Daar kun je moeilijk een kijkje gaan nemen.

Autarkisch?
Dat komt dichterbij. Je kunt als je bijvoorbeeld pv panelen toepast, die overigens gewoon boven de luchtcollector kunnen liggen, de energie direct in je warmtepomp stoppen. Omdat de systemen gekoppeld zijn aan de 14 daagse weersvoorspelling kun je beslissen, extra warmte of koude te maken op basis van de voorspelling. De kans dat je je eigen energie dus kunt gebruiken neemt daarmee fors toe. Stel dat binnenkort de woningbatterij beschikbaar komt of de brandstofcel mini centrale dan zijn we al een heel eind!
Maar soms is het nog dichterbij. Stel je voor dat je vlakbij een supermarkt hebt met veel koelbehoefte voor vries- en koelinstallaties, dan wordt je bak met ijs ineens heel erg interessant! De warmte gaat naar kantoor en woningen en de kou naar de Jumbo!

Kortom ik zie het wel zitten. IJskoud de beste oplossing. Niet altijd maar vaak wel.